UE zgadza się na wycofanie rtęci z amalgamatu dentystycznego

W dniu 8 lutego Rada i Parlament Europejski osiągnęły znaczące porozumienie w sprawie całkowitego wycofania rtęci z amalgamatu dentystycznego, co jest zgodne z unijnym ambicją zerowego poziomu zanieczyszczeń. 

Rtęć, wysoce toksyczna substancja chemiczna, stwarza poważne ryzyko dla zdrowia ludzkiego i środowiska, powodując szkody w mózgu, płucach, nerkach i układzie odpornościowym w przypadku narażenia na wysokie stężenia. Pomimo dostępności skutecznych alternatyw, w UE nadal wykorzystuje się około 40 ton rtęci rocznie, szczególnie w amalgamatach dentystycznych.

Pilna potrzeba działania

Sieć Środowiskowa na rzecz Medycyny Środowiskowej (EnvMed Network) podkreśliła niebezpieczny charakter amalgamatu dentystycznego, zawierającego 50% wysoce toksycznej rtęci, oraz jego status największego pozostałego zastosowania rtęci w UE. Według sieci EnvMed w ustach Europejczyków znajduje się obecnie około 1,000 ton rtęci. 

Unijny zakaz napełniania srebrem budzi obawy w Irlandii Północnej

Florian Schulze, dyrektor zarządzający sieci EnvMed, podkreślił dostępność i skuteczność rozwiązań alternatywnych, stwierdzając: „Udowodniono, że rozwiązania alternatywne są skuteczne, dostępne i niedrogie, zatem odpady niebezpieczne nie powinny być niepotrzebnie wkładane do ust ludzi”.

To najnowsze posunięcie odzwierciedla trwające dyskusje w instytucjach UE dotyczące eliminacji rtęci z amalgamatu dentystycznego. Badanie Komisji Europejskiej, zaproponowane pierwotnie w 2012 r., wykazało możliwość stopniowego wycofywania rtęci począwszy od 2018 r. 

W późniejszych badaniach przeprowadzonych w 2020 r. i wniosku Komisji w 2023 r. przedłużono termin do 2025 r., co zostało obecnie potwierdzone przez współprawodawców. W umowie ustalono dzień 1 stycznia 2025 r. jako maksymalny termin wycofywania, z wyjątkami dotyczącymi przypadków, w których amalgamat dentystyczny zostanie uznany za niezbędny w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb pacjentów.

Uwagi dotyczące wdrażania

W niektórych krajach UE, takich jak Republika Czeska czy Słowenia, rtęciowy amalgamat dentystyczny jest jedynym materiałem w pełni refundowanym przez publiczny system opieki zdrowotnej. Mając to na uwadze, umowa przewiduje osiemnastomiesięczne odstępstwo do dnia 30 czerwca 2026 r. w przypadkach, gdy system zwrotu kosztów nie obejmuje środków alternatywnych niezawierających rtęci. Dodatkowo od 1 stycznia 2025 r. wprowadzony zostanie zakaz eksportu amalgamatu dentystycznego, natomiast od 1 lipca 2026 r. zakaz jego produkcji i importu do UE.

To przełomowe porozumienie oznacza znaczący krok w kierunku ograniczenia zanieczyszczenia rtęcią w UE, chroniąc zarówno interesy środowiska, jak i zdrowia publicznego. Mając jasny harmonogram wycofywania i przepisy dotyczące wyjątkowych okoliczności, UE zamierza przejść na bezpieczniejsze i bardziej zrównoważone praktyki dentystyczne, promując dobrostan swoich obywateli i planety.

Rządy Senegalu, Tajlandii i Urugwaju łączą siły, aby ograniczyć amalgamat dentystyczny