Bahagian 2: Pergerakan Penjajar Mana Yang Boleh Diramalkan dan Mana Yang Tidak/ Apakah Kes Mudah, Sederhana atau Sukar Dirawat

By Dr Geoffrey Hall

Pada tahun 1946 Kesling pertama kali memperkenalkan konsep peralatan ortodontik yang jelas untuk menggerakkan gigi yang tidak sejajar. Kes awal adalah kesesakan kecil atau jarak. Dengan pembangunan bahan dan reka bentuk komputer pergerakan gigi, petunjuk penjajar jelas telah diperbesarkan dengan banyak. 

Ramai penyelidik melaporkan kes-kes yang berjaya untuk membuktikan bahawa penjajar yang jelas hari ini telah dapat merawat hampir segala-galanya daripada maloklusi ringan hingga teruk. Pakar klinik yang menyediakan terapi penjajaran yang jelas harus memahami ciri-ciri biomekanik, tahu bila untuk merawat dan dapat meramalkan hasil rawatan dan merancang secara tersendiri daripada rawatan ortodontik konvensional.

Penjajaran yang jelas adalah mudah dalam kesesakan atau diastema ringan hingga sederhana, pengembangan posterior, pencerobohan satu atau dua gigi, kes cabutan gigi kacip bawah, dan hujung distal gigi geraham. Pergerakan seperti penyemperitan, pembetulan putaran teruk, penegak molar dan penutupan ruang pengekstrakan diketahui lebih mencabar untuk dicapai dengan penjajar. Walaupun begitu, penyemperitan kacip, peralihan molar, dan penutupan ruang pengekstrakan boleh dilakukan dengan menggunakan lampiran dalam sistem penjajar jelas.

Petunjuk dan Kontraindikasi Penjajaran Jelas untuk Doktor Gigi Am

Kesan Pelbagai Pergerakan Gigi Mengikut Tinjauan Literatur

1. Djeu et al. (AJO 2005) menjalankan kajian kohort retrospektif pertama mengenai keberkesanan penjajar jelas dan melaporkan bahawa ia berkesan dalam penutupan ruang, penjajaran rabung marginal dan, selari akar; bagaimanapun, penjajar kurang dalam pembetulan percanggahan anteroposterior, menyediakan sentuhan oklusal, dan tork posterior. 

2. Kravitz et al. (AJO 2009)menilai ketepatan pergerakan gigi yang diperolehi oleh sistem penjajar dan melaporkan bahawa hanya 41% daripada pergerakan gigi yang diramalkan telah dicapai. Pergerakan yang paling berkesan ialah penyempitan lingual (47.1%), yang paling kurang tepat ialah penyemperitan (29.6%), dan hanya 33% pembetulan putaran yang diramalkan dicapai.

3. Kassas et al. (2013)melaporkan bahawa sistem penjajaran jelas berkesan dalam meratakan dan menyelaraskan lengkungan dalam kes ringan dan sederhana dan dalam membetulkan kecenderungan buccolingual dengan berkesan, namun, ia tidak mencukupi untuk menyediakan hubungan oklusal yang ideal. Kemerosotan dalam sentuhan oklusal disebabkan oleh ketebalan penjajar, yang mengganggu pengendapan satah oklusal

4. Buschang et al. (AO 2014) & Rossini dan rakan sekerja (AO 2015)diperhatikan bahawa penjajar berkesan dalam:

• mengawal pencerobohan anterior 
• kecenderungan buccolingual posterior, 
• dalam menghasilkan kira-kira 1.5mm pergerakan badan gigi geraham rahang atas.

Tidak berkesan dalam:

• mengawal penyemperitan anterior, 
• kecenderungan buccolingual anterior, 
• putaran gigi bulat.

5. Dimensi gerbang pergigian

Pavoni et al (2011) mendapati bahawa pendakap gigi menghasilkan lebih banyak lebar dento-alveolar melintang bagi interkanin maksila dan interpremolar dan lebih banyak perimeter lebar gerbang maksila.

daripada penyelaras jelas, dan meningkatkan lebar intermolar dan kedalaman lengkung maksila dengan penyelaras.

Grunheid et al (AO 2016) mendapati bahawa penjajar yang jelas cenderung untuk meningkatkan intercanine mandibular

lebar semasa penjajaran berbeza dengan pendakap dan kesan pada peningkatan lebar intemolar dan kedalaman lengkung maksila dengan penjajar.

6. Gigitan terbuka/ Gigitan Dalam

• Gigitan terbuka ialah maloklusi yang mencabar untuk dirawat, dengan insiden berulang yang tinggi.
• Penyemperitan ialah pergerakan gigi yang paling kurang tepat untuk dilakukan dengan penjajar Jelas dan ia boleh mengakibatkan penyelewengan yang lebih besar berbanding dengan pergerakan lain.
• Kekurangan kecekapan ini mungkin disebabkan oleh kesukaran perkakas dalam membangunkan daya yang mencukupi untuk mengeluarkan gigi dengan cara yang ketara. Menurut beberapa literatur, CAT tidak disyorkan untuk merawat gigitan terbuka.

Khosravi et al (AJO 2017), menunjukkan bahawa penjajar jelas membetulkan gigitan terbuka ringan hingga sederhana kebanyakannya melalui penyemperitan kacip, bukannya pencerobohan posterior, dan melegakan gigitan dalam terutamanya melalui proklinasi gigi kacip rahang bawah.

7. Pergerakan labiolingual

Grunheid et al (AO 2016), mendapati bahawa rawatan dengan pendakap gigi mengurangkan proklinasi taring rahang bawah dengan ketara berbanding dengan rawatan dengan penyelaras jelas yang cenderung untuk meningkatkan lebar intercanine dan bukannya mengurangkan kecenderungan. Taring bawah adalah gigi yang paling sukar dikawal.

Hennessy et al (AO 2016), mendapati bahawa pendakap menghasilkan lebih banyak proklinasi gigi kacip rahang bawah

semasa penjajaran daripada penjajaran.

Yildirim et al. (2013) menyiasat keberkesanan pergerakan gigi dan membuat kesimpulan bahawa retrusi didapati sebagai pergerakan gigi yang paling tepat diperolehi diikuti dengan putaran, pengembangan jenis kipas, dan protrusi masing-masing. 

Retrusi gigi kacip tengah rahang bawah dianggap sebagai pergerakan gigi tunggal yang paling tepat, manakala putaran taring rahang bawah adalah pergerakan yang paling kurang tepat.

Kravitz et al (AJO 2009) menunjukkan bahawa hujung mahkota lingual (53%) adalah lebih tepat daripada hujung mahkota labial (38%), terutamanya untuk gigi kacip rahang atas.

8. Pergerakan mesiodistal

Penjajar yang jelas boleh menghasilkan kedua-dua pergerakan tip yang tidak terkawal dan terkawal. Tipping yang tidak terkawal dalam menutup tapak pengekstrakan dan hasil yang paling sedikit dalam taring yang tipping menunjukkan bahawa gigi dengan akar yang lebih besar mungkin mengalami kesukaran yang lebih besar untuk mencapai pergerakan mesiodistal.

Baldwin et al (AJO 1996) menunjukkan perubahan min dalam radiografi dan coran gigi interdental

sudut kira-kira 17º selepas terapi penjajar jelas.

Kravitz et al (AJO 2009), menjalankan kajian ke atas gigi anterior dan menunjukkan ketepatan min 41% untuk tipping mesiodistal, di mana ketepatan tertinggi dicapai oleh gigi kacip sisi atas (43%) dan rahang bawah (49%). Taring rahang atas (35%) dan rahang bawah (27%) dan gigi kacip tengah maksila (39%) mempunyai ketepatan yang paling rendah.

9. Putaran

Nguyen dan Chen (2006), membuat kesimpulan bahawa gigi kacip mencapai 60% putaran yang diramalkan, manakala gigi taring dan gigi premolar mempunyai ketepatan yang paling rendah (39%). Oleh itu, gigi dengan mahkota bulat kelihatan lebih sukar untuk diputar dengan penjajar yang jelas.

Kravitz et al (AO 2008) menilai ketepatan min untuk putaran anjing sebanyak 36%. Anjing yang menerima pengurangan interproksimal (IPR) melaporkan purata ketepatan putaran tertinggi (43%).

Kravitz et al (AJO 2009) mendapati ketepatan putaran taring rahang atas adalah 32%, lebih rendah daripada gigi kacip tengah rahang atas (55%) dan gigi kacip sisi mandibula (52%). Ketepatan paling rendah dikesan untuk taring rahang bawah (29%). Untuk putaran lebih besar daripada

15º ketepatan pergerakan taring rahang atas berkurangan dengan ketara. 

10. Pergerakan menegak

Kravitz et al (AJO 2009), melaporkan bahawa,

Pencerobohan- Ketepatan tertinggi pencerobohan dicapai oleh gigi kacip tengah rahang atas (45%) dan rahang bawah (47%). Ketepatan terendah pencerobohan dicapai oleh gigi kacip sisi atas (33%). Jumlah purata pencerobohan sebenar yang dicuba ialah 0.72 mm.

Penyemperitan- Ia adalah pergerakan gigi paling kurang tepat yang dicapai dengan penjajar yang jelas (30% daripada kebolehramalan). Gigi kacip tengah rahang atas (18%) dan rahang bawah (25%) mempunyai ketepatan yang paling rendah. Jumlah purata penyemperitan yang dicuba ialah 0.56 mm. 

Charalampakis et al (AJO 2018), melaporkan pergerakan paling tepat yang boleh dicapai ialah pencerobohan gigi kacip dan putaran taring.

11. Penutupan/ Pengekstrakan Ruang

Weihong et al. (2015) menilai keberkesanan sistem penjajar jelas pada kes ringan hingga sederhana yang dirawat dengan pengekstrakan premolar dan membandingkan keputusan rawatan yang diperoleh dengan peralatan tetap. Keputusan mereka mendedahkan bahawa kedua-dua sistem boleh digunakan dalam rawatan kes pengekstrakan, dan sudut akar yang dicapai dengan penjajar yang jelas adalah mencukupi apabila lampiran yang betul akan digunakan.

Tinjauan oleh Best et al (AO2017) dan D'Appuzo el al (2019) telah menyimpulkan bahawa terdapat perbezaan yang ketara antara doktor gigi am dan ortodontik dalam persepsi kes, kedua-dua kumpulan merawat terutamanya jarak dan kesesakan Kelas I, dengan lebih ramai pakar ortodontik merawat Kelas Saya kes gigitan terbuka.

Doktor gigi am lebih bersedia untuk merawat kes yang agak kompleks dengan terapi penjajar yang jelas sahaja, manakala pakar ortodontik lebih berkemungkinan untuk memaklumkan pesakit tentang kerumitan kes mereka dan keperluan untuk menggunakan alat bantu dengan penjajar yang jelas.

Secara keseluruhan, peratusan yang lebih tinggi daripada kedua-dua pakar ortodontik dan doktor gigi am melaporkan mereka lebih yakin merawat perhubungan pergigian kelas I dan maloklusi dengan kesesakan yang sederhana hingga sederhana.

Kesimpulan

Penjajar jelas boleh disyorkan untuk rawatan maloklusi mudah dengan percanggahan overbite ringan. Keberkesanan pergerakan ortodontik mendedahkan bahawa penyelaras berjaya mengawal oklusi bukal menegak. Perlu diingat bahawa merawat kes pengekstrakan memerlukan pengalaman dan pengetahuan yang luas tentang sistem. Mereka berkesan dalam menyelaraskan dan meratakan lengkungan dalam subjek yang tidak berkembang.

Rawatan dengan penyelaras bukan berdasarkan penyelaras sahaja. Ia memerlukan penggunaan alat bantu (attachment, interarch elastics, IPR, altered aligner geometries) untuk meningkatkan kebolehramalan pergerakan ortodontik.

Oleh itu, sebagai tambahan kepada kesedaran tentang had penjajaran yang jelas dan kriteria pemilihan kes, perancangan rawatan kreatif dan pemerolehan pengalaman dan kecekapan adalah kritikal selepas keluk pembelajaran awal. Urutan pergerakan yang sesuai dan penggunaan teknik bantu boleh menghasilkan pergerakan yang lebih berkesan dan cekap.

Rujukan

• Ke et al. Perbandingan keberkesanan rawatan antara penjajar jelas dan terapi perkakas tetap BMC Oral Health (2019) 19:24
• d’Apuzzo et al. Rawatan penjajar yang jelas: perspektif berbeza antara pakar ortodontik dan doktor gigi am. Kemajuan dalam Ortodontik (2019) 20:10
• Park et al, Sudut Penjajaran, JCO 2021 
• Rossini et al, Keberkesanan penjajar jelas dalam mengawal pergerakan gigi ortodontik: Kajian sistematik, Pakar Ortodontik Sudut, Vol 85, No 5, 2015
• Tamer et al. Rawatan Ortodontik dengan Penjajaran Jelas dan Realiti Saintifik Di Sebalik Pemasaran Mereka: Kajian Literatur, Turk J Orthod 2019; 32(4): 241-6
• T. Wier, Penjajar yang jelas dalam rawatan ortodontik, Jurnal Pergigian Australia 2017; 62:(1 Suppl): 58–62