De EU stemt ermee in om kwik uit tandheelkundig amalgaam geleidelijk af te schaffen

Op 8 februari bereikten de Raad en het Europees Parlement een belangrijk akkoord om kwik in tandheelkundig amalgaam volledig uit te faseren, in lijn met de EU-ambitie om vervuiling tot nul terug te dringen. 

Kwik, een zeer giftige chemische stof, vormt ernstige risico's voor de menselijke gezondheid en het milieu en veroorzaakt bij blootstelling aan hoge concentraties schade aan de hersenen, longen, nieren en het immuunsysteem. Ondanks de beschikbaarheid van effectieve alternatieven wordt in de EU jaarlijks nog steeds ongeveer 40 ton kwik gebruikt, vooral in tandheelkundig amalgamen.

Urgentie voor actie

Het Environmental Network for Environmental Medicine (EnvMed Network) benadrukte de gevaarlijke aard van tandheelkundig amalgaam, dat 50% zeer giftig kwik bevat, en de status ervan als het grootste resterende gebruik van kwik in de EU. Volgens het EnvMed Network is er momenteel ongeveer 1,000 ton kwik aanwezig in de monden van de Europese bevolking. 

EU-verbod op het bijvullen van zilver baart zorgen in Noord-Ierland

Florian Schulze, directeur van het EnvMed Network, benadrukte de beschikbaarheid en werkzaamheid van alternatieven en stelde: “Het is bewezen dat de alternatieven effectief, beschikbaar en betaalbaar zijn, zodat gevaarlijk afval niet onnodig in de mond van mensen wordt gestopt.”

Deze laatste stap weerspiegelt de voortdurende discussies binnen de EU-instellingen over de eliminatie van kwik in tandheelkundig amalgaam. Een studie van de Europese Commissie, oorspronkelijk voorgesteld in 2012, wees op de mogelijkheid om kwik vanaf 2018 geleidelijk af te schaffen. 

Latere studies in 2020 en een voorstel van de Commissie in 2023 verlengden de deadline tot 2025, wat nu door de medewetgevers is bevestigd. In de overeenkomst wordt 1 januari 2025 vastgesteld als de maximale datum voor de uitfasering, met uitzonderingen voor gevallen waarin tandheelkundig amalgaam noodzakelijk wordt geacht om aan specifieke patiëntbehoeften te voldoen.

Overwegingen voor implementatie

In bepaalde EU-landen, zoals Tsjechië en Slovenië, is tandheelkundig kwikamalgaam het enige materiaal dat volledig wordt vergoed door het volksgezondheidssysteem. Dit erkennende, staat de overeenkomst een afwijking van achttien maanden toe tot 30 juni 2026 in gevallen waarin het terugbetalingssysteem geen kwikvrije alternatieven dekt. Bovendien zal de export van tandheelkundig amalgaam vanaf 1 januari 2025 verboden zijn, terwijl de productie en import in de EU vanaf 1 juli 2026 verboden zal zijn.

Deze baanbrekende overeenkomst betekent een belangrijke stap in de richting van het terugdringen van de kwikvervuiling in de EU, waarbij zowel de belangen op het gebied van het milieu als de volksgezondheid worden gewaarborgd. Met een duidelijk tijdschema voor de geleidelijke afschaffing en voorzieningen voor uitzonderlijke omstandigheden wil de EU overstappen naar veiligere en duurzamere tandartspraktijken, waarbij het welzijn van haar burgers en de planeet wordt bevorderd.

De regeringen van Senegal, Thailand en Uruguay werken samen om tandheelkundig amalgaam te verminderen